පොහොර ප්රමාණවත් ලෙස නොලැබීමේ හේතුවන් ගොයම් ගස් මිටිවී ඇති අතර මෙවරත් අස්වැන්න අඩුවීමේ ලකුණු දක්නට ලැබේ.
පොහොර නොමැතිකම හේතුවෙන් මෙම ප්රධාන සහල් වගා බිම් තීරයන්හි අඛණ්ඩව දෙවන කන්නයේ දීත් අස්වැන්න අඩාල වී ඇත.
කිලිනොච්චියේ වගා කරන ඉඩම් හෙක්ටයාර 10,900 ක සාමාන්ය අස්වැන්න හෙක්ටයාරයකට මෙට්රික් ටොන් 2.3 ක් ලබා ගැනීමට ඉඩ ඇති බව රොයිටර් පුවත් සේවය විසින් දැක ඇති රජයේ ඇස්තමේන්තු වලට අනුව හෙලිදරව් ඇත්තේ.
මීට පෙර වසරවලදී මේ , ප්රදේශයේ කුඹුරු හෙක්ටයාරයකට ටොන් 4.5 ක් පමණ ලබා දුන් බවයි කිලිනොච්චියේ නිලධාරීන් රොයිටර් පුවත් සේවයට පවසා ඇත්තේ මාධ්යයට කතා කිරීමට බලය නොමැති නිසා නම් සඳහන් නොකරන ලෙස ඉල්ලා සිටි පළාත් පාලන නිලධාරියෙකු පැවසීය. මීලඟ කන්නයේ අස්වැන්න පෙර වසරවලට වඩා අඩක් තරම් අඩු විය හැකි බවට වර්තා පලවෙමින් පවතී .
මේ අනුව උද්ධමනය සහ මන්දපෝෂණය තවදුරටත් වර්ධනය වනු ඇත
පොහොර හිඟය ගොවීන්ට ඇති එකම ප්රශ්නය නොවේ. ප්රමාණවත් ඉන්ධන ආනයනය කිරීමට රටේ මුදල් සංචිත නොමැති තරම්ය, එබැවින් ගොවිපල යන්ත්රෝපකරණ සහ වෙළඳපොළට සහල් ප්රවාහනය කිරීමට ට්රක් රථ හිඟය. සමහර ගොවීන් පවසන්නේ තම අස්වැන්න නෙලීමට තරම්වත් වටින්නේ නැති බවයි.
ආර්ථික අර්බුදය තවත් උග්ර කරමින් සහල් ටොන් ලක්ෂ ගණනක් ඉන්දියාවෙන් ආනයනය කිරීමට සිදුවෙනු ඇත.මේ තත්වය යටතේ ඉන්දිය ණය නැතුවම බැරිවෙනු ඇත.
රට පුරා, දැනට පවතින “යල” සමයේ වී නිෂ්පාදනය පෙර වසරවල සාමාන්ය ටොන් මිලියන 2 න් අඩක් විය හැකි බව ශ්රී ලංකාවේ පේරාදෙණිය විශ්ව විද්යාලයේ බෝග විද්යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය බුද්ධි මාරඹේ පැවසීය.
“මෙයට ප්රධාන වශයෙන් හේතුව බෝගවල ශාකමය වර්ධන අවධියේදී පොහොර නොමැතිකමයි,” මාරඹේ පවසයි පැවසීය. “යූරියා විශාල පරිශ්රමයක් දරමින් ලබා ගැනීමට හැකි වූ නමුත් බොහෝ ප්රදේශවලට එම යුරියා ලැබුණේ ප්රමාද වීය.
දශක ගණනාවක් තිස්සේ ශ්රී ලංකාව සහල්වලින් ස්වයංපෝෂිත වී ඇති නමුත් පොහොර හිඟය ප්රථම වරට නිෂ්පාදනයට බලපෑ පසු ධාන්ය ටොන් 149,000 ක් මිලදී ගැනීමට පසුගිය වසරේ ජාත්යන්තර වෙළඳපොළට යෑමට සිදුවිය . 2022 දී රට දැනටමත් ටොන් 424,000 ආනයනය කිරීමට ගිවිසුම් අත්සන් කොට ඇත.
2023 මුල් මාස දෙක තුළ ආහාර හිඟය මඟහරවා ගැනීමට හෝ සැප්තැම්බර් මාසයේ සිටුවන “මහ” අස්වැන්න නෙළන තෙක් තවත් ආනයන අවශ්ය විය හැකි බව මහාචාර්ය මාරඹේ පවසන නමුත් කෘෂිකර්ම ඇමති මහින්දානන්ද අමරවීර පවසන්නේ දනට සහල් ආනයනය නතර කොට ඇති බවයි.
හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජාතිය අමතමින් පැවසුවේ රසායනික පොහාර භාවිතය තහනම් කිරීම වරදක් බවය .මේ සම්බන්ධයෙන් හිටපු ජනාධිපති ට උපදෙස් දුන් දොස්තර පාදෙණිය වැනි අය මෙන්ම මගද නිහඬය.
කෘෂිකර්ම අමාත්යාංශය විසින් පත් කරන ලද කමිටුවක් මේ වන විට අතිරේක ආනයන සඳහා අවශ්යතාවය තක්සේරු කරමින් සිටින අතර ආහාර හිඟය නොවලක්විය හැකි යථාර්තයක් බවට පත්වෙමින් තිබේ. කෘෂිකර්මාන්තයේ නියැලී සිටින මිලියන 8.1 ක ජනතාවගෙන් මිලියන 2 ක් සහල් ගොවීන් වේ ඔවුන්ද දුෂ්කර තත්වයකට පත්වෙමින් සිටිති.
එන්න එන්න නරකයි…
ජුලි දත්ත වලට අනුව ආහාර උද්ධමනය දැනටමත් වසරින් වසර 90% කට වඩා වැඩි මට්ටමක පවතින අතර ලෝක ආහාර වැඩසටහන (WFP) ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ මිලියන 22 ක ජනගහනයෙන් මිලියන 6.7 ක් පමණ ශ්රී ලාංකිකයන් ප්රමාණවත් ලෙස ආහාර නොගන්නා බවයි.
ගැටලුව තවත් උග්රයි…
“යල” වගාව අඩකින් අඩුවීම, පොහොර හිඟය සහ යෙදවුම් සඳහා ඉහළ යන පිරිවැය හේතුවෙන් පීඩාවට පත්ව සිටින කිලිනොච්චියේ සමහර ගොවීන් “මහ” ගොවිතැනින් බැහැරව සිටීමට කල්පනා කරන බව රොයිටර් වාර්තා කරයි .
“යුරියා පොහොර නැත්නම් මම මහ කන්නයේ ගොවිතැන් කරන්නේ නැහැ.” කියන ගොවීන් සිටිති .ඔවුන්ට මේ වේදනාව දරාගත නොහැක.
කිලිනොච්චිය ප්රදේශයේ ගොවි පවුල් 7500ක් පමණ නියෝජනය කරන ඉරණයිමඩු ගොවිජන සම්මේලනය පසුගියදා පැවති රැස්වීමකදී පළාත් පාලන නිලධාරීන්ට ලබා දුන්නේ එම පණිවිඩය වුයේ ඔවුන්ට තව දුරටත් ගොවිතැනේ පාඩුව දරාගත නොහැකි බවයි.
කිලිනොච්චිය නගරය හරහා දිවෙන ප්රධාන මාර්ගයේ කිලෝමීටර් 3ක් (සැතපුම් 2ක්) පමණ වාහන පෝලිමක් විහිදී තිබූ පෙට්රල් සහ ඩීසල් පිරවුම්හලක් අසලදී අදහස් දක්වමින් සම්මේලනයේ ලේකම් මුත්තු සිවමෝහන් පැවසුවේ “ඉන්ධන තමයි අපිට තියෙන ලොකුම ප්රශ්නය.”
“අපිට අස්වැන්න නෙළාගන්නත් බැහැ ඊළඟ අස්වැන්න වපුරන්නත් බැහැ,” සිවමෝහන් පැවසීය.
කිලිනොච්චි දිස්ත්රික්කයේ බොහෝ වී අස්වැන්න සති කිහිපයකින් අස්වනු නෙළා ගත යුතු නමුත් “අපගේ අස්වැන්න මිලදී ගැනීමට සහ ප්රවාහනය කිරීමට පිටතින් ලොරි එන්නේ නැත” යැයි ඔහු පැවසීය.
පසුගිය අප්රේල් මාසයේදී හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් රටේ නිෂ්පාදන වඩාත් කාබනික කිරීමේ ව්යාපාරයක කොටසක් ලෙස රසායනික පොහොර එක රැයකින් තහනම් කිරීමට ගත් තීරණය තවත් පරම්පරා ගණනකට බලපාන බවක් පෙනෙන්ට තිබේ .